Dwie komisje badały katastrofę "RMS Titanic"

Do zbadania katastrofy Titanica powolano dwie komisje: amerykańską i brytyjską. Komisja Senatu USA zaczęła obrady jako pierwsza, a brytyjska komisja Izby Handlu była sędzią we własnej sprawie, bowiem do niej należało dopuszczanie statków do służby na morzu. 

Komisje chciały uzyskać odpowiedź na pytanie: 

W jaki sposób doszło do katastrofy Titanica? ― Komisja amerykańska.

Dlaczego doszło do katastrofy Titanica? ― Komisja brytyjska.

W nocy 15 kwietnia 1912 roku na Atlantyku zatonął RMS Titanic. Spoczął na głębokości około 4000 metrów pod poziomem morza. Rankiem rozbitków podjęła RMS Carphatia. Pierwsze medialne doniesienia o katastrofie były pełne sprzeczności. Nie wiedziano dokładnie co się stało. Zatonięcie Titanica obserwowali pasażerowie i załoga, oni byli jedynymi świadkami tego wydarzenia. Wcześniej, w świat poszła informacja, że Titanic zderzył się z gorą lodową. Nie było wiadomo co się stało ze statkiem, z pasażerami. Pierwsze informacje miały uspokajający charakter, mówiono, że statek nie zatonął, są na miejscu inne statki, które ratują pasażerów. Późniejsze wiadomości były bliższe prawdy. Co ciekawe, armator czyli White Star Line podawał, że wszystkich pasażerów uratowano, a Titanic jest holowany do Halifaxu, ta dezinformacja skończyła się wieczorem 16 kwietnia.

Radiostacja Carphatii milczała poza podaniem listy uratowanych ludzi. 18 kwietnia, wieczorem Carpathia przybyła do Nowego Jorku z rozbitkami na pokładzie. Po jej przybyciu do Nowego Jorku nastąpiła istna lawina wiadomości. Tragedia Titanica w swoim realiżmie przyćmiła wszelkie sensacje. Podawano wiele informacji w tym nieprawdziwych. Na przykład pisano, że kapitan Smith znajdował się w stanie odurzenia alkoholowego, pierwszy oficer Murdoch zastrzelił się na mostku, inni oficerowie strzelali w tłum pasażerów itd.

RMS Titanic, pływał pod banderą brytyjską, jednak należał do White Star Line (spółki zależnej) w holdingu żeglugowym International Mercantile Marine (IMM). Ten holding był własnością Amerykanina Johna Pierponta Morgana.

Senator William Alden Smith był inicjatorem ustaw o bezpieczeństwie amerykańskich kolei żelaznych w ciągu ostatnich dwudziestu lat. J.P. Morgan był właścicielem sieci kolei żelaznych oraz holdingu żeglugowego International Mercantile Marine (IMM), do którego należała White Star Line. Dlatego Smith zdecydował się na przeprowadzenie śledztwa w sprawie zatonięcia Titanica. Senat podjął uchwałę (17 kwietnia 1912) o utworzeniu komisji. W jej skład weszło siedmiu senatorów. Komisja uzyskała poparcie prezydenta USA Tafta. Jej przewodniczącym został senator Smith.

Postanawia się, że Komitet ds. Handlu, lub jej podkomisja, jest upoważniony i skierowany do zbadania przyczyn prowadzących do katastrofy Titanica z White Star Line.

Komisja amerykańska przesłuchuje B.Ismaya

Prace komisji trwały od 19 kwietnia do 22 maja 1912. Przesłuchano 86 świadków.
Po zakończeniu przesłuchań komisja doszła do wniosku, że ani koncern IMM, ani armator White Star Line, ani oficerowie Titanica nie dopuścili się zaniedbań w świetle obowiązującego wtedy prawa. Przez te złe przepisy zginęło 1500 osób. Te przepisy konicznie należało zmienić.
W swojej końcowej mowie senator Smith jednak uznał częściowo winnym kapitana Edwarda Smitha. Chodziło o to, aby panujące i akceptowane od lat zwyczaje na liniowcach atlantyckich uległy zmianie. Aby bezpieczeństwo pasażerów było ważniejsze od przestrzegania rozkładu jazdy. W zaleceniach komisji między innymi było:
― postawienie takiej ilości łodzi ratunkowych, aby zmieścili się wszyscy pasażerowie i załoga,
― zmniejszenie prędkości statku w trudnych warunkach,
― całodobowy dyżur radiooperatorów.
Zaproponowano wprowadzenie patroli lodowych na północnym Atlantyku.

Komisja brytyjska Izby Handlu została powołana dekretem królewskim. Składała się z przewodniczącego i pięciu asesorów. Przewodniczącym komisji został lord Mersey, komisarz do spraw katastrof morskich.

Komisja brytyjska przesłuchuje sir Duff-Gordona

Komisja obradowała od 2 maja do 3 lipca 1912 roku. Przesłuchała ona 96 świadków. W raporcie końcowym ustalono, że katastrofa Titanica nastąpiła w wyniku zderzenia z górą lodową. Zderzenie nastąpiło z powodu zbyt dużej szybkości statku, u którego nie stwierdzono wad konstrukcyjnych. Liczba szalup, która była zgodna z przepisami Izby Handlu okazała się niewystarczająca i należało te przepisy zmienić. Nikt nie został obwiniony.

Tak o pracy brytyjskiej komisji mówił jedyny uratowany oficer z Titanica ― Charles Lightoller

Najpierw Izba Handlu uznała ten statek za zdolny do żeglugi pod każdym względem, w całym tego słowa znaczeniu i z dostateczną rezerwą bezpieczeństwa dla każdego na jego pokładzie. Później ta sama Izba Handlu prowadzi dochodzenie w sprawie zatonięcia tego statku i stąd wybielenie sprawy. Osobiście nie jestem zainteresowany w tym, aby całą winę przypisać Izbie Handlu, bądź przedsiębiorstwu White Star Line, chociaż tak naprawdę trudno było tego uniknąć, gdy sprawę prowadził jeden z najzdolniejszych prawników Anglii, zębami i pazurami walczący o udowodnienie, że tu czegoś nie wystarczało, tam czegoś nie było, choć od wielu lat doskonale wiedziano o stale wiszącej nad głową możliwości wydarzenia takiego wypadku. Myślę, że sprawę wygrała Izba Handlu i White Star Line.

Gdy powołano amerykańską komisję nastąpiła istna histeria gazet brytyjskich. Naigrywano się z senatora Smitha, wyrażano oburzenie jakim prawem brytyjskim statkiem zajmuje się ta komisja. A przecież statek był własnością Amerykanina, płynęli na nim też Amerykanie. Senator Smith przygotował się do tego dochodzenia włącznie z wizją lokalną z świadkami katastrofy na Olympicu (bliźniaku Titanica).

Po latach uznaje się, że dochodzenie amerykańskiej komisji było bardziej wszechstronne niż komisji brytyjskiej. Pozwoliło ono ustalić co stało się w tych tragicznych godzinach katastrofy. Natomiast kwestie techniczne lepiej rozpoznała brytyjska komisja.

Całość obrad dwóch komisji jest dostępna w Internecie pod adresem http://www.titanicinquiry.org/


Bibliografia:

Geoffrey Marcus ― Dziewicza podróż, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1974

D.A. Butler ― Niezatapialny. Pełna historia RMS Titanic, Wydawnictwo Magnum 1998